ONDERZOEK IN DE KIJKER: DE BEDREIGING VAN VLAAMSE EGELS

Egels zijn een bekend en geliefd onderdeel van de Vlaamse fauna, maar hun aantal neemt snel af. Bij Wildlife Health Ghent onderzoeken we waarom dat zo is en wat dit ons vertelt over de gezondheid van ons milieu.

Europese egel, Erinaceus europaeus (© Frank Pasmans)

Onze onderzoekers voeren regelmatig necropsies uit op egels die ze van opvangcentra voor wilde dieren krijgen. Met behulp van klinische, histologische en moleculaire analyses onderzoeken we hoe verschillende omgevingsfactoren deze kleine zoogdieren beïnvloeden.

Een grote bedreiging is difterie, veroorzaakt door Corynebacterium ulcerans. De afgelopen jaren zijn er in Vlaanderen en de buurlanden ongewoon veel besmette egels gevonden. De ziekte veroorzaakt ernstige abcessen op het hoofd en de ledematen, die vaak moeilijk te behandelen en dodelijk zijn. De redenen voor deze uitbraak zijn nog onduidelijk, maar milieudruk en infecties werken waarschijnlijk samen waardoor deze opportunistische bacterie zich kan verspreiden.

Een andere zorg is de blootstelling aan rodenticiden, chemicaliën die worden gebruikt om knaagdieren te bestrijden. Onze studies hebben aangetoond dat egels in Vlaanderen vaak hoge concentraties anticoagulantia in hun lever hebben, vooral in stedelijke gebieden. Deze toxines hopen zich op via de voedselketen: ongewervelde dieren zoals slakken nemen ze op uit de bodem of uit knaagdierkarkassen, en egels eten de besmette prooi op.

Afrikaanse witbuikegel, Atelerix albiventris (© Valérie Miserez)

In een experiment met Afrikaanse witbuikegels (Atelerix albiventris) hebben we vastgesteld dat blootstelling aan brodifacoum, een veelgebruikte bloedstoller, milde nierschade veroorzaakt. Deze resultaten zijn verontrustend, omdat langdurige en chronische blootstelling van egels in het wild mogelijk hun gezondheid en overleving kan beïnvloeden.

Onze bevindingen tonen aan hoe milieuverontreiniging en ziekteverwekkers de gezondheid en het voortbestaan van egels bedreigen. Om hen te beschermen, moeten we verder kijken dan het individu en rekening houden met de bredere bedreigingen waarmee ze worden geconfronteerd.

Deze studie maakt deel uit van het bredere onderzoek van Wildlife Health Ghent naar de gezondheid van wilde dieren. Meer informatie over ons werk vindt je op onze website.